Trong năm 2020 khi Covid-19 hoành hành, gây khó khăn cho XK hàng hóa thì việc linh hoạt ứng phó, xoay chuyển các thị trường XK là một trong những yếu tố quan trọng giúp XK về đích ấn tượng. Đa dạng hóa, khai thác mạnh thị trường mới, thị trường ngách,… bên cạnh khai thác tốt thị trường XK truyền thống tiếp tục là định hướng mấu chốt trong năm 2021 để duy trì tốt đà XK.
1. Xoay chuyển kịp thời
Bộ Công Thương đánh giá, thời gian qua, đặc biệt là năm 2020, thị trường XNK được mở rộng, không chỉ tăng cường ở các thị trường truyền thống mà còn khai thác được các thị trường mới, tiềm năng và tận dụng hiệu quả các Hiệp định Thương mại tự do (FTA). Hàng hóa XK của Việt Nam đã vươn tới hầu hết các thị trường trên thế giới. Nhiều sản phẩm đã dần có chỗ đứng vững chắc và nâng cao được khả năng cạnh tranh trên nhiều thị trường có yêu cầu cao về chất lượng như EU, Nhật Bản, Mỹ, Australia…
Nhìn lại toàn cảnh câu chuyện thị trường XK trong bối cảnh khó khăn bủa vây của năm 2020, Bộ Công Thương nêu rõ, ngay từ những tháng đầu năm, khi dịch bệnh chủ yếu bùng phát ở Trung Quốc, Bộ Công Thương đã đề xuất, tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Công điện số 224/CĐ-TTg ngày 12/2/2020 về khơi thông hoạt động XNK qua một số cửa khẩu biên giới đất liền với Trung Quốc. Bộ Công Thương cũng đã phối hợp với Bộ Y tế và các địa phương xây dựng quy trình quản lý thông quan đảm bảo kiểm soát tốt dịch bệnh; chủ động điện đàm với lãnh đạo các bộ ngành địa phương Trung Quốc để tăng thời gian thông quan, bổ sung nhân lực bốc dỡ… từ đó giúp hoạt động thương mại biên giới được triển khai thuận lợi hơn. Từ chỗ hàng hóa XK của Việt Nam bị ùn ứ với khối lượng lớn thì ngay sau đó đã cơ bản được thông suốt.
Tiếp đó, khi dịch bệnh lan rộng và diễn biến phức tạp ở Hàn Quốc, Nhật Bản và sau đó là khu vực EU, Hoa Kỳ và cả thế giới, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương và các bộ, ngành đã chủ động có phương án tháo gỡ những khó khăn trước mắt, bảo đảm tốt nguồn cung cho sản xuất trong nước, khơi thông thị trường XK.
Quyết liệt phòng chống và kiểm soát covid-19 là một trong những biện pháp bảo đảm hoạt động kinh doanh
Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, Quốc hội đã hoàn tất việc phê chuẩn FTA Việt Nam – EU (EVFTA) và Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam – EU (EVIPA) ngay trong kỳ họp tháng 6/2020 để đưa vào thực thi từ tháng 8/2020. Ngay sau khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực, kết quả đạt được khá tích cực.
Về mặt con số, năm 2020, Việt Nam xuất siêu chủ yếu vào thị trường các nước phát triển, có yêu cầu khắt khe về chất lượng đối với hàng hóa NK như Hoa Kỳ (xuất siêu gần 62,7 tỷ USD); EU (xuất siêu gần 20,3 tỷ USD). Riêng đối với thị trường EU, cả năm 2020, XK sang thị trường EU đạt 34,94 tỷ USD, giảm 2,3% so với năm 2019 do các tác động của đại dịch. Tuy nhiên, sau 5 tháng thực thi Hiệp định EVFTA, XK sang thị trường EU đạt khoảng 15,38 tỷ USD, tăng khoảng 1,6% so với cùng kỳ năm 2019. Nhiều mặt hàng XK của Việt Nam đã có những chuyển biến tích cực tại thị trường EU sau khi Hiệp định EVFTA được thực thi, điển hình như thủy sản, gạo…
Nói tới linh hoạt ứng phó, xoay chuyển thị trường gỡ khó cho XK, điển hình phải kể tới câu chuyện trong lĩnh vực nông nghiệp. Ông Hoàng Văn Tú, đại diện Tổ chức Nông – Lương Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam phân tích, năm 2020, Việt Nam tăng kim ngạch XK nông sản, trong khi các nước giảm. Điều đó cho thấy, Việt Nam đã biết tận dụng thời cơ, chủ động chiếm lĩnh, mở rộng thị trường XK nông sản ra thế giới. “Theo đánh giá của FAO, trong khi cả thế giới bị khủng hoảng, chuỗi cung ứng bị vỡ vụn, thì Việt Nam vẫn duy trì XK các mặt hàng nông sản thiết yếu ra thế giới, nhất là đến châu Phi, Trung Quốc, Philippines và các nước nghèo. Từ đây, thế giới nhìn Việt Nam với ánh mắt ngưỡng mộ, không chỉ vì thành tích xóa đói giảm nghèo, mà còn đảm bảo an ninh chính trị, an ninh lương thực và hòa bình thế giới”, ông Hoàng Văn Tú nhấn mạnh.
2. Đa dạng hóa, tận dụng thị trường ngách
Năm 2021, ngành Công Thương đặt mục tiêu phấn đấu tổng kim ngạch XK tăng khoảng 4-5% so với năm 2020, cán cân thương mại tiếp tục duy trì đà xuất siêu. Để có thể tiếp tục nối dài kết quả ấn tượng của năm 2020, giải pháp về thị trường XK là yếu tố khá quan trọng.
Bộ này xác định sẽ tiếp tục tổ chức khai thác, tận dụng cơ hội từ các FTA để tìm giải pháp phát triển thị trường và tháo gỡ rào cản để thâm nhập các thị trường mới; tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến của đại dịch Covid-19 trên thế giới để có các biện pháp ứng phó kịp thời. Đáng chú ý, người đứng đầu ngành Công Thương nhấn mạnh, Bộ Công Thương đặc biệt ưu tiên triển khai các hoạt động xúc tiến XK và các thị trường XK sớm khôi phục sau đại địch; tập trung theo dõi sát tình hình từng thị trường để rà soát, xác định các chủng loại hàng hóa mà các nước đang có nhu cầu NK để khai thác, thúc đẩy XK; đa dạng hóa thị trường và cơ cấu sản phẩm XK…
Tìm kiếm và tận dụng thị trường ngách là cơ hội để hàng Việt vươn lên dẫn đầu thị trường
Với riêng mặt hàng nông sản, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, Bộ Công Thương phối hợp với Bộ NN&PTNT, cùng các đơn vị liên quan triển khai đa dạng hóa các hình thức xúc tiến thương mại tiếp cận mở rộng thị trường XK, ưu tiên triển khai các đề án cấp quốc gia về xúc tiến thương mại, các hoạt động xúc tiến XK đối với các thị trường trọng điểm. Mặt khác, Bộ cũng tăng cường tuyên truyền phổ biến thông tin về cơ hội xúc tiến XK vào các thị trường châu Á-Thái Bình Dương, EU, ASEAN, Australia, New Zealand… các mặt hàng nông, lâm, thủy sản nhằm khai thác và tận dụng hiệu quả lợi ích mang lại từ các FTA.
“Cùng với đó, Bộ Công Thương sẽ hợp tác chặt chẽ với bộ, ngành và địa phương triển khai có hiệu quả hệ thống truy xuất nguồn gốc xúc tiến thương mại cho các sản phẩm nông nghiệp, giúp người nông dân đẩy mạnh tiêu thụ hàng hóa với sản lượng lớn và giá trị gia tăng cao hơn tại thị trường trong nước cũng như XK”, “tư lệnh” ngành Công Thương nói.
Nguồn: Hải quan Online
