Cùng với sự phát triển của Logistics nói chung và xuất nhập khẩu nói riêng, Hải quan Việt Nam đã tiến hành phân luồng hàng hóa xuất nhập khẩu nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc giám sát, quản lý hàng hóa ra vào lãnh thổ được dễ dàng.
Theo đó, hàng hóa được phân theo 3 luồng: luồng xanh, luồng vàng, luồng đỏ. Bài viết này mình sẽ nói về ý nghĩa chi tiết của từng luồng và quy trình thực hiện phân luồng, các quy định về kiểm tra thực tế hàng hóa.
1. Phân luồng hải quan là gì ?
Phân luồng hải quan được cho là một công cụ, thủ tục và hình thức hữu hiệu giúp cơ quan Hải Quan thực hiện việc giám sát, kiểm tra và quản lý hàng hóa ra vào lãnh thổ Việt Nam. Hiện nay, Hải quan Việt Nam sẽ phân loại hàng hóa dưới hình thức ba luồng : luồng xanh, vàng, đỏ. Mỗi luồng hàng được phân loại nói lên mức độ đánh giá của cơ quan hải quan đối với hàng hóa trong quá trình quản lý rủi ro.
Luồng xanh : Doanh nghiệp chấp hành tốt các quy định của pháp luật về hải quan, miễn kiểm tra chi tiết hồ sơ và miễn kiểm tra chi tiết hàng hóa
Luồng vàng : Hải quan kiểm tra hồ sơ, miễn kiểm tra chi tiết hàng hóa. Theo quy định, miễn kiểm tra thực tế hàng hóa đối với các hàng hóa xuất nhập khẩu của chủ hàng chấp hành tốt pháp luật về hải quan, máy móc, thiết bị thuộc diện miễn thuế của dự án đầu tư trong và ngoài nước, hàng hóa từ nước ngoài đưa vào khu thương mại tự do, hàng hóa thuộc các trường hợp đặc biệt do thủ tướng chính phủ quyết định.
Luồng đỏ : Hải quan kiểm tra chi tiết hồ sơ và tiến hành kiểm tra chi tiết hàng hóa với các mức độ kiểm tra thực tế lô hàng.
- Kiểm tra thực tế không quá 5% lô hàng: Được tiến hành nhằm đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật hải quan của chủ hàng, nếu không có dấu hiệu sai phạm thì kết thúc kiểm tra, nếu có thì tiếp tục kiểm tra cho đến khi xác định được mức độ vi phạm.
- Kiểm tra thực tế 10% lô hàng : hàng hóa thuộc diện miễn kiểm tra thực tế nhưng cơ quan hải quan qua phân tích thông tin phát hiện thấy có dấu hiệu sai phạm, tiến hành kiểm tra nếu không sai phạm thì kết thúc kiểm tra, nếu có thì tiếp tục kiểm tra
- Kiểm tra toàn bộ lô hàng : đối với hàng hóa có chủ hàng nhiều lần vi phạm pháp luật về hải quan
2. Quá trình thực hiện phân luồng
Quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa thương mại gồm 5 bước :
Bước 1 : Tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra hồ sơ, đăng ký tờ khai, quyết định hình thức, mức độ kiểm tra
Bước 2 : Các thông tin từ bước 1 sẽ được nhập máy tính, tự động xử lý và đưa ra lệnh hình thức, mức độ kiểm tra.
Bước 3 : Kiểm tra thực tế hàng hóa
Bước 4 : Thu lệ phí hải quan, đóng dấu và trả tờ khai cho người khai hải quan
Bước 5 : Phúc tập hồ sơ
Việc phân luồng hàng hóa thuộc luồng xanh, vàng hay đỏ sẽ được thực hiện sau bước 1, hàng hóa được phân luồng chính thức tại bước 2. Theo đó, lệnh hình thức sẽ cho ra các kết quả nhằm quyết định mức độ kiểm tra hàng hóa. Hàng hóa của bạn có thể vào các luồng xanh, đỏ hay vàng.
3. Kết luận
Việc ước lệ các luồng bằng ba màu sắc cho thấy các cảnh báo quen thuộc trong đời sống đã được vận dụng vào Hải quan. Có thể hình dung việc phân luồng hàng hóa giống với việc điều tiết giao thông (3 màu liên tưởng đến đến giao thông). Những hàng hóa tuân thủ đúng các quy định của cơ quan Hải quan sẽ được thông quan nhanh chóng ở luồng xanh và vàng, hàng hóa có nhiều dấu hiệu vi phạm sẽ bị chặn lại ở luồng đỏ với các thủ tục kiểm định và thông quan khắt khe. Ở luồng đỏ nó cho thấy một số vấn đề về nguồn hàng là nguyên nhân dẫn đến sự quan ngại của cơ quan Hải quan đối với tính tuân thủ pháp luật của đơn vị kinh doanh. Và việc thông quan hàng hóa cũng sẽ được giám định nghiêm ngặt hơn.
Xem thêm các thông tin về thủ tục hải quan của Mekong Logistics tại các bài viết sau: